Dr.Hüseyin Kâmi BÜYÜKÖZER / GİMDES Başkanı
Ülkemizde,Yediklerimiz,İçtiklerimiz Helâl mi,Haram mı? Sorularına cevap arayan kitabımızın ilk baskısının yapıldığı 1986 yılından bugüne tam 25 yıl geçti.Ancak,maalesef bir müslüman için yediklerimiz içtiklerimiz üzerindeki HELÂL Mİ? HARAM MI? Tehlikesi ve karmaşası henüz tam giderilmiş gözükmemektedir.
Bu olumsuzluğun üç ana faktörü söz konusudur. Birincisi DEVLETTİR. Devlet,bütün vatandaşlarının maddi ve manevi güvencesinden sorumlu olması gerekirken, Müslümanlara sunulan gıda ve ihtiyaç maddelerinde dinî güvence şartını ciddi olarak aramadığı gibi, bu maksatla ciddi bir kontrol de yapamamaktadır. İkincisi, ÜRETİCİ, İTHALATCI ve SATICILAR dır. Bu kitlenin çoğunluğu, maalesef İslamî gayretini kaybetmiş ya da İslamî kimliğe sahip olmayan kişilerden oluşmaktadır. İslamî gayreti olanlarda ise ekseriyetle bilgisizlik ve dikkatsizlik söz konusu olmaktadır. Üçüncü faktör ise MÜSLÜMAN TÜKETİCİLER dir. Kanaatimce en önemli faktör de bu kitledir. Maalesef çoğumuz duyarsız, bilinçsiz ve bilgisiz bir görüntü ortaya koyuyoruz. Acaba kaç tanemiz marketlerde alışveriş yaparken paketlerin üzerindeki içindekiler kısmını okuyoruz? Kaç tanemiz okuduğunu anlayabiliyor? Kaç tanemiz gıda, kozmetik, ilaç ve diğer ihtiyaç maddelerinde kullanılan katkı maddeleri hakkında bilgiye sahip? E rumuzunun ne olduğunu, yanındaki rakamların ne anlama geldiğini acaba kaç kişimiz bilmektedir? Halbuki, Müslüman tüketiciler olarak günde toplam tonlarca gıda ve ihtiyaç maddesi tüketiyoruz.
İslam ümmeti olarak içinde bulunduğumuz acı tabloyu birkaç örnekle izah etmek istiyorum. Pek çok gıda, ilaç ve kozmetik ürünlerde kullanılan JELATİN’i tanıyalım. Kimyasal adı Kollagen olan, tatsız, kokusuz hayvani bir proteindir. Hayvanın kemik ve derileri birtakım işlemlere tabi tutularak bünyesindeki jelatin %80-90 saflıkta elde edilir. Toz, çubuk veya levha halinde piyasaya sürülür. Su içerisinde ısıtılınca akıcılığı artar, soğutulunca kıvamı artar jel görüntüsünde olur. Bu özelliği sebebi ile sanayide kıvam artırıcı olarak kullanılır.
Gıda sanayinde, şekerlemelerde, çikolatalı ürünlerde, toffe, marşmellow, dondurma, meyve suyu, yoğurt, peynir, tereyağı, ayran, tatlı, pasta, reçel, marmelat, helva, tahin, pekmez, fındık-fıstık ezmesi, yumuşak şeker, jelibon, haribo, et ürünleri gibi gıda maddelerinde kullanılmaktadır, Ayrıca ilaç kapsüllerinde,tablet film tabakasında, şurup ve kremlerde saç, cilt ve güzellik ürünlerinde de geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Jelatin maalesef ülkemizde üretilmiyor. Avrupa, Çin, Hindistan, Pakistan, Güney Amerika ülkelerinden ithal ediliyor. Gıda ve Gıda Katkı maddeleri fuarlarında bu maddeyi ithal eden veya kullanan firmaların pek çoğunu yakından inceledim, görüşmeler yaptım. Maalesef, çoğunun ithal ettikleri ya da kullandıkları bu maddenin bir Müslüman için öneminin farkında ve şuurunda olmadığını müşahede ettim. Jelatini ithal ettikleri ülkelerde, bu ürünün üretiminde domuzdan köpeğe, kediden at ve eşşeğe kadar çeşitli hayvanların kemik ve derileri kullanılmaktadır.Eti helal hayvanların deri ve kemikleri kullanılsa bile, kesim şartları sebebi ile yine de Müslümanın kullanması caiz olmaz.
Çin’de insanlar, normalde domuz eti ile birlikte kedi köpek at ve eşşek etini de tüketmektedir. Ateist bir toplum olmaları sebebi ile kestikleri, eti helal hayvanlar bile olsa, Müslümana helal olmaz. Diğer ülkelerde de benzer mahsurlar sayılabilir.
Yılda 4-5 bin ton ithal edilen ve 20-25 milyon doların ödendiği jelatinden başka, pek çok gıda üretiminde kullanılan MONO ve DİGLİSERİD ve türevleri,GLİSERİN, peynir üretiminde kullanılan PEPSİN,LİPAZ,RENNİN,MİKROBİYEL MAYALAR,ENZİMLER,ALKOLDE ERİTİLMİŞ GIDA ve İLAÇ AROMALARI, SİSTAİN, SODYUM NİTRİT, MONO SODYUM GULUTOMAT, SODYUM BENZOAT ve daha nice katkı maddelerini de düşündüğümüz zaman nasıl bir kaosla karşı karşıya kaldığımız anlaşılmış olacaktır.
GİMDES, bu ihtiyaçtan doğan bir kurumdur. 2005 yılında kurulan GİMDES, bütün Müslümanların olmazsa olmaz yaşam şartlarının başında gelen helal ve sağlıklı gıda maddelerini araştırmak ve yasal çerçeve içerisinde HELAL SERTİFİKALANDIRMAK için kurulmuştur. GİMDES, alt yapı çalışmalarını yaptıktan sonra, helal sertifikalandırma çalışmalarına 2009 yılında başlayarak, Müslümanlara helal lokmayı yeniden hatırlatma, helal lokmanın kişisel ve toplumsal huzurunu, başta Türkiye olmak üzere, tüm İslam ümmetine yaşatma gayreti içerisinde sertifikalandırma çalışmalarına hızla devam etmektedir.
Bugün İslam ümmetinin uyanışı henüz yeni başladı. Türkiye’de GİMDES bu başlangıcı yaparak bir çığır açtı GİMDES bugün 160’a yakın firmanın ürünlerine GİMDES helal Sertifikası vermiş bulunmaktadır. Diğer İslam ülkelerine örnek Helal Sertifikalandırma çalışmalarımız dünyada da yakından takip edilmektedir.2011 yılı itibari ile GİMDES’e ‘’Dünya Helal Konseyi’’(WHC) başkanlığı görevi verilmiştir.
Helal üründe küresel anlamda gelinen nokta, gelmesi gereken noktanın %14’ü seviyesindedir. Eski sömürücü patronlar küresel pazarlarını kaybetme korkusundan olacak, devletleri ile, uluslararası firmaları ile gelişmeyi engellemeye çalışıyorlar ya da bu pazarı kendi kontrolleri altına almaya çalışıyorlar. Fakat bütün bu engellemelere rağmen süreç devam edecek ve hedefine ulaşacaktır. Bugün görünen Pazar hacmi Helal gıda ürün bazında 850 milyar ABD Doları, toplam Helal Pazar ise 2 trilyon ABD Doları seviyesinde tahmin edilmektedir. Bu pazarın daha % 14’ü gerçekleşmiş gözüküyor.
Zehirli ve zararlı madde içermeyen, GDO’yu dışlayan, hijyenik şartlarla hazırlanmış helal ürünler yalnızca gıda maddelerini kapsamıyor. Helal gıda ile başlayan helal ekonomisi; kozmetik sanayi, oyuncak sanayi, ilaç sanayi, tekstil, finans, helal internet arama motoru, turizm sektörü ve perakende zincirlerine kadar yayılarak kendi oluşturduğu serbest piyasa ekonomisini büyütmeye devam ediyor ve devam edecektir.
Ülkemizde,müslümanların verdiği vergilerle faaliyetini sürdüren DEVLET de, geçimini Müslüman tükecilerden sağlayan ÜRETİCİ, İTHALATÇI ve SATICI FİRMALAR da mutlaka bu kaosu önlemede istekli ve samimi olmalıdırlar. BÜTÜN GIDA VE KATKI MADDELERİ GİMDES’in denetiminden geçirilerek, MÜSLÜMAN İNANCINA GÖRE MUTLAKA GÜVENCE ALTINA ALINMALIDIR.
Müslüman tüketicilere gelince, hem bilgilenmeli,hem şuurlanmalı ve hem de hakkını arayacak dirayete ulaşmalıdır.