Çarşıdan hazır Dondurma alırken nelere dikkat etmeliyiz?
GİMDES olarak kurulduğumuz günden beri helal , sağlıklı, hijyenik ve kaliteli ürünleri sertifikalandırıyoruz. Birçok firma da sertifika almak için başvuru yapıyor. Ancak GİMDES olarak hammadde girdileri incelendiği zaman kefil olamayacağımıza karar vererek sertifikalandıramadığımız ürünler bulunmaktadır.
Dondurmalarda Kritik Noktalar
Dondurma ile, cumhuriyet döneminde tanıştık. Dondurma gelinceye kadar Anadoluda yaz aylarının hararetini gidermek için şerbetler içilir ve bazı yerlerde karsanbac adı verilen kar helvaları kaşıklanırdı. Büyük büyük bardaklar veya kaseler karlarla doldurulur ve üzerine vişne şerbeti, meyve marmelatları, pekmez gibi tatlılar dökülerek kaşık kaşık yenirdi. Bu güzel ve sağlıklı uygulama bu gün de yer yer Anadolumuzda devam etmektedir. Kar helvası bu sebeple dondurmanın atası sayılabilir. Yeni dünyanın keşfi üzerine günlük hayatın içine şekerin girmesi ile dondurma ön plana çıktı.
Birçok meyve lezzetli dondurmalar vardır ki bunlar süt ve krema ihtiva etmezler. Bunlar meyve şerbetlerinden yapılırlar. Türk dondurmasını, diğer dondurmalardan ayıran en önemli özelliği kullanılan katkı maddesi olan “sahlep”tir. Bir de “çam sakızı”dır. Salep, yabani orkide bitkisinin yumru köklerinden elde edilir ve değirmende öğütülür. Ancak pazardan salep alırken dikkat etmek lazım. Çünkü maalesef sahlebin de sahtesi, yapayı yapılıp hakiki salepmiş gibi satılabiliyor.
Tarım Bakanlığının, fabrkasyon dondurma yapanlarının telkini ile yayınladığı dondurma yönetmeliği hakiki dondurmacılığı adeta yok etti. Yetkililer; “Hazır dondurmalar çıktı, el yapımı nefis dondurma satışları bitme noktasına geldi. Halbuki dondurma tüketimi son yıllarda artış göstererek 400 bin ton civarına yükseldi. Kişi başı 5 litre dondurma tüketimi yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli bir konu ise; doğal şeker yerine yapay tatlandıncılar kullanılarak üretilen dondurmalardır. İçeriğindeki kimyasal maddelerden sağlığımız olumsuz etkilenebilir. Halbuki ustalarımızın elinden çıkan katkısız doğal dondurmalar, protein, karbonhidrat ve kemiklerimiz için gerekli kalsiyum ile fosfor yönünden oldukça zengindir.
Dondurmanın yapımında bugün süt, süt tozu, şeker, glikoz veya yapay tatlandırıcı maddeler, margarin ve süt yağı, çeşidine göre çikolata, kakao, meyve, fındık fıstık, karamel gibi maddeler, sahlep, kıvam verici, doğal ve doğala özdeş aromalar kullanılıyor. Bugün tüketilen dondurmanın içinde, sütten daha çok süt tozu, meyveden daha çok meyve aroması ve şeker yerine suni tatlandırıcılar varsa; bu dondurmanın faydaları yerine zararlarından bahsetmek daha doğru olur. Çünkü bu şekilde tükettiğimiz dondurmanın bize getirisi, daha çok katkı maddeleri ve tatlandıncılar olacaktır. Dolayısı ile inancımız ve sağlımız risk altındadır.
‘Kendi yemediğini vatandaşa satmayan’ anlayışla mesleklerini zor şartlarda devam ettiren, ucuz olmasına rağmen GDO’lu glikoz kullanmamaya direnen dondurmacı ustalarının yapay tatlandırıcılara da dikkat etmelidirler.
Az zamanda çok para kazanma hırsını yenemeyen patronlar bu sefer batıdan anahtar teslimi dondurma fabrikalarını kurdurup bütün Türkiye’ye servis yapmaya başladı. Batının teknolojisi ve patenti ile üretim yaptığı için artık içeriklerini dahi açıkça bilemediğimiz katkı maddeli çeşit çeşit, rengarenk dondurma adını taşıyan ürünler bütün marketleri sardı.
Fabrikasyon dondurma üretimi ve kullanılabilen katkı maddeleri:
• Sütyağı(krema) en az %10-%16
• Yağsız süt katı kitlesi( sütte bulunan kazein, peyniraltı suyu proteinleri ve kabonhidrat olarak laktoz içerir) %9-%12
• Tatlandırıcılar( çoğunlukla şeker ve glukoz karışımı) %14-%19
• Stabilizer ve emülgatörler %0.2-%0.6
• Su %55-%64
• Çeşitli aroma ve boya maddeleri
Bugün fabrikasyon üretimde kullanılan Stabilizerler:
1. Keçiboynuzu zamkı ( Locust Bean Gum veya Carob Bean Gum) E410:Çoğunlukla Afrika ve Akdeniz iklim şartlarında yetişen keçboynuzu ağacının tohum besidokusundan çıkartılan bitki materyelinin çözülebilir lifleri. Asırlar boyu keçiboynuzu çekirdeği kıymetli madenleri hassas tartmada kullanılmıştır. Karat ve karub kelimeleri benzer kaynaktan çıkmaktadır
2. Guar zamkı E412: Baklagiller familyasından Guar çalı bitkisinin tohumlarının besi dokularından çıkartılmaktadır. Hindistan ve Pakistanda yetişir. Son zamanlarda ABD Teksas’ta da yetiştirilmeye başlanmıştır.
3. Ksantan zamkı E415: Bir polisakkarittir. Et suyu kültür ortamında, Glukozun veya sakarozun Xanthomonas campestris bakterileri ile fermantasyonu sonucunda üretilir.
4. Sodyum alginat E401: Kahverengi esmer deniz yosunundan çıkartılır.
5. Karagenan E407: Kırmızı deniz yosunundan çıkartılır. Kıvam artırıcı.etilen klorohidrin oluşumu sebebi ile yüksek kanserojen,ülser ve zehirlenme riski taşıyor,
6. Agar agar E406: Kırmızı deniz yosunundan çıkartılır.
7. Jelatin(gelatin) E441: Hayvan kökenli bir proteindir. Eti helal olmayan, ya da kesim usulü helal olmayan hayvanların deri ve kemiklerinden çıkartılan jelatinin kullanılması halinde dondurmanın da haram duruma gelmesi söz konusudur.
Emülgatörler
Dondurma için biraraya getirilen maddelerin homojen karışımını, düzgün yumuşayarak erimesini ve kolay yenmesini sağlamak için kullanılan katkı maddeleridir.
Dondurmanın orijinal emülgatörü yumurta sarısıdır. Ancak bugün kullanılmıyor. Bunun yerine iki farklı katkı maddesi kullanılıyor. Mono ve di-gliseritler E471: hayvan veya bitki kökenli katı yağ veya sıvı yağların kısmi hidrolizinden elde edilmektedir. Kökeni hayvan olduğu veya kökeni belirtilmediği zaman Müslümanların tüketmekte dikkatli davranmaları gerekmektedir. Polisorbat 80 E433: Bir yağ asidine bir glukoz alkol(sorbitol) bağından oluşan bir sorbitan esterdir. Kıvam artırıcı.Bitkisel ve hayvani yağ asitlerinden elde edilir. sentetik tatlandırıcı, köpük önleme ajanı ve hamur şartlandırıcı olarak kullanılır. Kökeni hayvan olduğu veya kökeni belirtilmediği zaman Müslümanların tüketmekte dikkatli davranmaları gerekmektedir.
Aroma ve boya katkı maddeleri
Hayvan kökenli olabildikleri gibi yapay aroma esansları yolu ile alkol bulaşması olabiliyor.
SONUÇ
GİMDES bu ürünlerde kullanılan katkıların tüketiciyi hem helallik hem sağlık açısından riske sokabildiğinden dolayı güvenilir bir Helal sertifikaya sahip olmayan maddelerin kullanılmasına izin vermez ve analizler yaptırarak kullanılmadığını teyit eder. GİMDES’in kontrolunda üretim yapan üreticilerin ürünlerini tüketmeyi tercih edenler tıklayarak firma bilgilerine ulaşabilirler . Piyasada GİMDES’den sertifika alamayanlar veya almayı göze alamayanlar kefalet hukukuna riayet etmeyen yerlerden aldıkları belgelerle haksız kazançları uğruna kardeşlerimizi aldatabiliyorlar. Lütfen araştırın sorgulayın , maddi ve manevi hayatınızın sizin sorumluluğunuzda olduğunu unutmayın.
Dondurma Külahı
Un, yumurta, şeker, süt, yağ, kabartma tozu, vanilya,kakao gibi maddelerin karışımından üretilen dondurma külahları bu maddelerin güvenirliliğine bağlı olarak dikkat edilmesi gerekir.
Evde Dondurma Yapmak
Biraz yorucu da olsa evde, sağlıklı, güvenli ve doğal dondurma yapmayı düşünen kardeşlerimize buzdolabının buzluk ya da derin dondurucu bölümünde dondurma yapabileceklerini önerebiliriz. Bunun için, 1 lt yağlı süt, 200 gr toz şekeri, 5-8 gr doğal salep, istenirse 1gr çam sakızından oluşan karışım ocakta kaynatılır , karıştılır, yeterli kıvamlaşma olunca ocaktan indirilir. Normal oda sıcaklığına kadar soğutulur. Tencere ile derin dondurucuya konur. Zaman zaman dışarıya alınarak bir kaşıkla alt üst edilir, kenarlardan sıyrılır. Bu işleme dondurmanın homojenliğini ve özleşmesini sağlayıncaya kadar devam edilir. Dondurma kıvamı oluşunca da dondurma servise hazır olur. Çoluk çocuk afiyetle yiyebilirsiniz.
Bir yanıt yazın